ಜ್ಞಾನಯೋಗಿ -ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ

-ಜ್ಞಾನಯೋಗಿ ಪರಮಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ: ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನ, ಸರಳತೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆಯ ಪರಂಪರೆ

ಶ್ರೀ ಗಳು ಪರಿಚಯ ಭಾರತದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಯೋಗ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸೇವೆಯ ತ್ರಿವೇಣಿ ರೂಪವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡವರು ವಿಜಯಪುರದ ಜ್ಞಾನಯೋಗಿ ಪರಮಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ. ತತ್ವಜ್ಞಾನ, ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಸರಳ ಬದುಕಿನ ಮಾದರಿಯೆಂದೇ ಇವರು ಜನಮನಗಳಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅಕ್ಷರದಂತಾಗಿದ್ದಾರೆ. “ನುಡಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ನಡೆಯಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮ ಇರಬೇಕು” ಎಂಬ ಅವರ ಜೀವನ ದರ್ಶನವು ಇಂದಿಗೂ ಜನಮನಗಳನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತಿದೆ.

-ಬಾಲ್ಯ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ

ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಅವರು 1941ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 24ರಂದು ವಿಜಯಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಿಕೋಟಾ ತಾಲೂಕಿನ ಬಿಜ್ಜರಗಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೃಷಿಕ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಸಿದ್ದಗೊಂಡಪ್ಪ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ಆತ್ಮಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ಸಿದ್ದಗೊಂಡಪ್ಪ, ಜ್ಞಾನಯೋಗಾಶ್ರಮದ ಪರಮಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಆಶ್ರಯಕ್ಕೆ ಬಂದರು.

ಗುರುಗಳ ಪ್ರಭಾವದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಾತ್ಮ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಆಸಕ್ತಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿಕೊಂಡು ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಪದವಿ ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಹಾಪುರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಎಂ.ಎ. ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 19ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ “ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿ” ಎಂಬ ಗ್ರಂಥವನ್ನು ರಚಿಸಿ ತಮ್ಮ ಗುರುಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿದರು — ಇದು ಅವರ ಬೌದ್ಧಿಕ ಪರಿಪಕ್ವತೆಯ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

-ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಾರ್ಗ ಮತ್ತು ತತ್ವಬೋಧನೆ

ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಆಶಯದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬದುಕಿನ ದಾರಿ ಹಿಡಿದರು. ವೇದ, ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳು, ಭಗವದ್ಗೀತೆ, ಯೋಗಸೂತ್ರ ಹಾಗೂ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಆಳವಾದ ಅಧ್ಯಯನದಿಂದ ಜನರಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಬೋಧಿಸುವ ಅಪೂರ್ವ ಶಕ್ತಿ ಅವರಿಗಿತ್ತು.

ಅವರು ನಂಬಿದ್ದ ಮಾತು — “ಹುಡುಕಬೇಡಿ, ನೋಡಿ.”ದೇವರು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಇದ್ದಾನೆ; ಪ್ರಕೃತಿಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಣದಲ್ಲೂ ಅವನ ಸಾನಿಧ್ಯವಿದೆ. ಈ ಚಿಂತನೆ ಅವರ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳ ಕೇಂದ್ರವಿತ್ತು. ಗಹನ ವೇದಾಂತವನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶೈಲಿ ಅವರಿಗೆ ಅಪ್ರತಿಮ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ತಂದಿತು.

-ಜ್ಞಾನಯೋಗಾಶ್ರಮದ ಸೇವೆ

ವಿಜಯಪುರದ ಜ್ಞಾನಯೋಗಾಶ್ರಮವು ಕೇವಲ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರವಲ್ಲ — ಅದು ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಶಾಲೆ. ಪರಮಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಅವರು ಈ ಆಶ್ರಮವನ್ನು ತಮ್ಮ ಗುರುಗಳ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ನಿಭಾಯಿಸಿ, ಅಕ್ಷರದಾಸೋಹದ ಮಾದರಿಯನ್ನೇ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣ, ವಸತಿ, ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕಾರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅಪಾರ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದರು.

ಆಶ್ರಮದ ವತಿಯಿಂದ ನೂರಾರು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದರೂ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರ ಹೆಸರಿಲ್ಲ. “ಕೆರೆಯ ನೀರನ್ನು ಕೆರೆಗೆ ಚೆಲ್ಲಿ”ಎಂಬ ದಾಸ ವಚನದಂತೆ, ತಮ್ಮ ಸೇವೆಯನ್ನು ದೇವಾರಾಧನೆಯಂತೆ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.

-ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದ ಸರಳತೆ

ಶ್ರೀಗಳ ಜೀವನದ ಅತಿ ಪ್ರೇರಕ ಅಂಶ — ಅವರ ಸರಳತೆ. ಅವರು ಧರಿಸಿದ ಉಡುಪಿಗೆ ಜೇಬು ಇರಲಿಲ್ಲ — ಹಣದ ಆಸೆ ಇರಬಾರದೆಂಬ ಸಂದೇಶಕ್ಕಾಗಿ. ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಗೌರವಗಳನ್ನು ಅವರು ವಿನಮ್ರವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿದರು.

ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು — “ಅಧ್ಯಾತ್ಮ ಎಂದರೆ ಬೋಧನೆಯ ಮಾತಲ್ಲ, ಅದು ಜೀವನದ ನಡೆ.” ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಸ್ಥಾನ, ಪದವಿ — ಇವುಗಳಿಗಾಗಿ ಜೀವನವನ್ನು ವ್ಯರ್ಥಗೊಳಿಸಬಾರದು ಎಂಬ ಬೋಧನೆಯು ಅವರ ಬದುಕಿನ ಸಾರ.

-ಬೋಧನೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೇವೆ

“ಬದುಕುವದು ಹೇಗೆ” ಎಂಬ ಉಪನ್ಯಾಸ ಸರಣಿಯು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರ ಬದುಕಿಗೆ ದಾರಿ ತೋರಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಮ ಪ್ರಭು, ಬಸವಣ್ಣ, ಹಾಗೂ ಭಾರತೀಯ ಸಂತರ ಚಿಂತನೆಗಳ ಕುರಿತು ಅವರು ನೀಡಿದ ಪ್ರವಚನಗಳು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ.

ವೇದಾಂತ, ಗೀತೆ, ವಚನಗಳು, ಯೋಗಸೂತ್ರ — ಎಲ್ಲದರ ಮೇಲೂ ಅವರ ಚಿಂತನೆಗಳು ನವ್ಯತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿವೆ. ಅವರು ಪತಂಜಲಿ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡಿದ್ದು, ಐದು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ — ಕನ್ನಡ, ಸಂಸ್ಕೃತ, ಹಿಂದಿ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಮರಾಠಿ — ಪ್ರವಚನ ನೀಡಿದ್ದರು.

ಪರಿಸರ ಕಾಳಜಿ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಚಿಂತನೆ

ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಜೀವಜಗತ್ತಿನ ಪರಸ್ಪರ ಅವಲಂಬನೆ ಕುರಿತು ಶ್ರೀಗಳ ಚಿಂತನೆ ವಿಶಿಷ್ಟ. “ಮನುಷ್ಯನು ಬುದ್ಧಿವಂತನೆಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಹೃದಯವಂತನಾಗಬೇಕು” ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಇತರ ಜೀವಿಗಳಿಗೂ ಹಾನಿ ಬಯಸದೆ, ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಂತೋಷ ನೀಡುವ ಜೀವನವೇ ನಿಜವಾದ ಧರ್ಮ ಎಂದು ಸಾರಿದರು.

-ಅಂತಿಮ ದಿನಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತತೆ

ಸರ್ವತಂತ್ರಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ, ಯಾವುದೇ ಪ್ರಚಾರ, ಆರ್ಭಟವಿಲ್ಲದೆ ನಿಶ್ಚಲವಾದ ಜೀವನ ನಡೆಸಿದ ಶ್ರೀಗಳು 2023ರ ಜನವರಿ 2ರಂದು ಪರಮಪದವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಆದರೆ ಅವರ ತತ್ತ್ವ, ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು, ಬರಹಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಸಾವಿರಾರು ಮನಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುತ್ತಿವೆ.

ಅವರ ಆತ್ಮಜ್ಯೋತಿ ಎಂದಿಗೂ ನಂದದು — ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಹೇಳಿದಂತೆ,

 “ಸತ್ಯದ ಹುಡುಕಾಟಕ್ಕೆ ದಾರಿ ನಾವೇ; ದೇವರು ಹುಡುಕಬೇಕಾದವನು ಅಲ್ಲ, ಕಾಣಬೇಕಾದವನು.”

ಪರಮಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಅವರ ಜೀವನವು ನೈತಿಕತೆ, ತ್ಯಾಗ, ಸರಳತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಪಾಠವಾಗಿದೆ. ಅವರು ನಮ್ಮ ಕಾಲದ ಸಂತ, ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಗುರು ಮತ್ತು ಮಾನವತೆಯ ದೀಪಸ್ತಂಭ.