ಶಾಂತಮ್ಮ ಪತ್ತಾರ – ರಂಗಭೂಮಿಯ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ತಾರೆ ನೆನಪು

ಶಾಂತಮ್ಮ ಪತ್ತಾರ – ರಂಗಭೂಮಿಯ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ತಾರೆ ನೆನಪು 

ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಪಾತ್ರ ಅಲ್ಪವಾಗಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲೇ, ತಮ್ಮ ಶ್ರಮ, ಪ್ರತಿಭೆ ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯದಿಂದ ರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಹೊಸ ಕಿರಣ ತಂದುಕೊಟ್ಟ ಕಲಾವಿದೆ ಶಾಂತಮ್ಮ ಪತ್ತಾರ. ಅವರು ಅಭಿನೇತ್ರಿಯಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಗಾಯಕಿಯಾಗಿ ಸಹ ರಂಗಭೂಮಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಾಶಿಸಿದ ಅಪ್ರತಿಮ ಚೇತನರಾಗಿದ್ದರು.

1942ರಲ್ಲಿ ಭಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಇಳಕಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಶಾಂತಮ್ಮ ಪತ್ತಾರ ಅವರ ತಂದೆ ಈರಪ್ಪ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಯಲ್ಲವ್ವ. ಬಡತನದ ಕಾರಣ ಶಿಕ್ಷಣ ಐದನೇ ತರಗತಿಯವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಆದರೆ ಶಾಂತಮ್ಮ ಅವರ ಕಂಠಸಿರಿ ಗುರುತಿಸಿದ ತಂದೆಯವರು, ಎಂಟನೇ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದಲೇ ಅವರಿಗೆ ಸಂಗೀತಾಭ್ಯಾಸ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ಕುಷ್ಟಗಿಯ ಅಯ್ಯಪ್ಪ ಬಡಿಗೇರ ಹಾಗೂ ಹನಮಂತಪ್ಪ ಮಾಸ್ತರರಿಂದ ಅವರು ಸಂಗೀತದ ಪಾಠ ಕಲಿಸಿದರು. ಆದರೆ ತಂದೆಯ ಅಕಾಲಿಕ ನಿಧನ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನಡೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಸಂಗೀತಾಭ್ಯಾಸ ಮಧ್ಯದಲ್ಲೇ ನಿಂತಿತು. ಗಾಯಕಿಯಾಗಬೇಕೆಂಬ ಕನಸು ಮಂಜುಗಟ್ಟಿತು.

ಆದರೆ ಶಾಂತಮ್ಮ ಅವರು ಹಿಂಜರಿಯಲಿಲ್ಲ. ಜೀವನದ ಕಠಿಣತೆ ಅವರ ದೃಢನಿಶ್ಚಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿತು. “ತಾಯಿಗೆ ಆಸರೆಯಾಗಬೇಕು, ನನ್ನ ಬದುಕನ್ನು ನಾನೇ ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು” ಎಂಬ ಮನೋಬಲವು ಅವರಿಗೆ ವೃತ್ತಿರಂಗಭೂಮಿಯತ್ತ ಕೊಂಡೊಯ್ದಿತು.

ಇಳಕಲ್‌ನ ಖ್ಯಾತ ರಂಗಭೂಮಿ ಕಲಾವಿದ ಕೀರ್ತೆಪ್ಪ ಕೊಪ್ಪರದ ಅವರು ಶಾಂತಮ್ಮ ಅವರ ಕಲಾಪ್ರತಿಭೆ ಗುರುತಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ವೇದಿಕೆ ಒದಗಿಸಿದರು. ಈ ಮೂಲಕ ಶಾಂತಮ್ಮ ಅವರು ವೃತ್ತಿರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ಅವರ ರೂಪ, ಕಂಠಸಿರಿ ಮತ್ತು ಅಭಿನಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಸಂಗಮವು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಮನ ಗೆದ್ದಿತು. ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ಪಡೆದ ಸಂಗೀತದ ಆಳವಾದ ತಿಳುವಳಿಕೆ, ಅವರ ನಟನೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮೆರುಗು ತಂದಿತು.

ಅವರು 13 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬಳ್ಳಾರಿಯ ಲಲಿತ ಕಲಾ ಸಂಘದ ಮೂಲಕ ರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಕಾಲಿಟ್ಟ ಶಾಂತಮ್ಮ ಅವರು, ಎಚ್‌.ಟಿ. ಮಹಾಂತೇಶ ಶಾಸ್ತ್ರಿ ನಿರ್ದೇಶನದ ‘ಅಕ್ಕ–ತಂಗಿ’ ನಾಟಕದ ‘ಮಾಧುರಿ’ ಪಾತ್ರದ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ರಂಗಪಯಣ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯ ನಾಟ್ಯ ಸಂಘ, ಬಿ.ಆರ್‌. ಅರಿಶಿಣಗೋಡಿ ಅವರ ‘ಶ್ರೀ ಹುಚ್ಚೇಶ್ವರ ನಾಟ್ಯ ಸಂಘ’, ಬಸವರಾಜ ಗುಡಗೇರಿ ಅವರ ‘ಸಂಗಮೇಶ್ವರ ನಾಟ್ಯ ಸಂಘ’, ಮಹಾಕೂಟೇಶ್ವರ ಹಾಗೂ ಕುಮಾರೇಶ್ವರ ನಾಟ್ಯ ಸಂಘಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು.

ಕಂದಗಲ್ ಹನಮಂತರಾಯರು, ಎಚ್‌.ಆರ್‌. ಭಸ್ಮೆ, ಪಿ.ಬಿ. ಧುತ್ತರಗಿ, ಎಚ್‌.ಎನ್‌. ಹೂಗಾರ, ಆರ್‌.ಡಿ. ಕಾಮತ್‌ ಮುಂತಾದ ದಿಗ್ಗಜರ ಜತೆ ವೇದಿಕೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡರು. ಅವರ ಅಭಿನಯವು ನೈಜತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಮನದಲ್ಲಿ ಅಮರವಾದ ಅನುಭವ ನೀಡಿತು.

ಶಾಂತಮ್ಮ ಅವರ ಹಾಡುಗಳು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಕಿವಿಗಳನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಿದವು. ಅವರ ಕಲೆ ಮೆಚ್ಚಿದ ಪ್ರಕಾಶ ಅವರು ಬಾಳಸಂಗಾತಿಯಾದರು. ಪುತ್ರಿಯರಾದ ರೇಣುಕಾ (ಶಿಕ್ಷಕಿ), ಪ್ರೊ. ಸಂತೋಷಕುಮಾರಿ (ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕಿ) ಹಾಗೂ ಕಾಂಚನಾ (ಟೆಕ್ಕಿ) ಇವರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡಿ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ಥಕತೆ ತಂದುಕೊಟ್ಟರು.

ಅವರು ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ —

*‘ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ’* ನಾಟಕದ *‘ತಾರಾಮತಿ’*,

*‘ಪುರಂದರದಾಸ’*ದಲ್ಲಿನ *‘ಲಕ್ಷ್ಮೀ’*,

*‘ಶಿವದರ್ಶನ’*ದ *‘ರಾಣಿ’*,

*‘ಲಂಚ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ’*ದ *‘ಮೀನಾಕ್ಷಿ’*,

*‘ರಾಜಾವಿಕ್ರಮ’*ದ *‘ರಾಣಿ ಪ್ರಭಾವತಿ’*,

*‘ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಹೆಣ್ಣು’*ದ *‘ಸುಮಿತ್ರಾ ದೇಸಾಯಿ’*,

ಹಾಗೂ ‘ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ’, ‘ರಕ್ತರಾತ್ರಿ’, ‘ಅಕ್ಷಯಾಂಬರ’* ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ‘ದ್ರೌಪದಿ’ ಪಾತ್ರಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿವೆ.

ಅದೇ ರೀತಿ ‘ಚಿತ್ರಾಂಗದಾ’ ನಾಟಕದಲ್ಲಿನ ಶೀರ್ಷಕ ಪಾತ್ರದಲ್ಲೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕಲೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು.

ರಂಗಭೂಮಿಯೆ ಜೀವನವಾಗಿಸಿಕೊಂಡ ಈ ಮಹಾನ್ ಕಲಾವಿದೆ, 2020ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 14ರಂದು ಇಳಕಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರ ಅಸಾಧಾರಣ ಸೇವೆ, ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಕಲೆಗಾಗಿ ಶಾಂತಮ್ಮ ಪತ್ತಾರರ ಹೆಸರು ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಚಿರಸ್ಥಾಯಿಯಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ.

(ಮೂಲ: ಕ ಸಂಪದ)

-ಶರಣಗೌಡ ಪಾಟೀಲ ಪಾಳಾ