ಕೆ.ಸಿ.ರೆಡ್ಡಿ

ಕೆ.ಸಿ.ರೆಡ್ಡಿ 

ಕ್ಯಾಸಂಬಳ್ಳಿ ಚಂಗಲರಾಯರೆಡ್ಡಿ – ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣದ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ

ಕರ್ನಾಟಕದ ಏಕೀಕರಣ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಪಟಲದಲ್ಲಿ ಚಿರಸ್ಥಾಯಿಯಾದ ಹೆಸರೊಂದಿದೆಯಾದರೆ ಅದು *ಕೆ.ಸಿ.ರೆಡ್ಡಿ* ಅವರದೇ. ಕ್ಯಾಸಂಬಳ್ಳಿ ಚಂಗಲರಾಯರೆಡ್ಡಿಯವರು ಕಾನೂನು ಪದವೀಧರರಾಗಿದ್ದು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಸಜೀವತೆಗೆ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡು, ನಾಡಿನ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಸದಾ ಹೋರಾಡಿದರು.

ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಅವರ ಮಹತ್ತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಕನಸಾಗಿತ್ತು. ದಿವಾನರ ಆಡಳಿತವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ, ಪ್ರಜೆಗಳು ನೇರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬ ದೃಢ ನಿಲುವಿನಿಂದಲೇ ಅವರು *ಪ್ರಜಾಪಕ್ಷ* ಎಂಬ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವನ್ನು 1930ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ಪಕ್ಷವು ಬೇಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಆಡಳಿತವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ನಿಜವಾದ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಿತು. ನಂತರ ಈ ಪಕ್ಷ *ಪ್ರಜಾ ಮಿತ್ರ ಮಂಡಳಿ* ಎಂಬ ಸಂಘಟನೆಯೊಂದಿಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡು *ಪ್ರಜಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥೆ* ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದಿತ್ತು. ಇದರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಕೆ.ಸಿ.ರೆಡ್ಡಿಯವರು ವಹಿಸಿದ್ದರು.

ಶಿವಪುರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಧ್ವಜ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಿದ್ಧಲಿಂಗಯ್ಯ ಹಾಗೂ ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪನವರ ಜೊತೆಗೆ ಪಾಲ್ಗೊಂಡು ಜೈಲಿಗೂ ಹೋಗಿದ್ದರು. ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದ ಅವರು ನಂತರ ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್‌ ಹಾಗೂ ವಿಧಾನ ಮಂಡಲ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದು, 1941ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ಶಾಸನಸಭೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದರು. ಇವರ ಸದೃಢ ನಾಯಕತ್ವವೇ ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಳವಳಿಗೆ ತೀವ್ರತೆ ನೀಡಿತು.

ಮೈಸೂರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ 6ನೇ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದ ಅವರು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಪ್ರೇರಕ ಶಕ್ತಿ ಎನಿದರು. ಮಹಾರಾಜರ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭೆಗೆ ಅವರು ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬಂದ ನಂತರವೂ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆದ ರಾಜಶಾಸನವನ್ನು ಖಂಡಿಸಿದರು. ಸುಮಾರು 7 ವಾರಗಳ ತೀವ್ರ ಹೋರಾಟದ ನಂತರ ಮಹಾರಾಜರು ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದರೆದು, ಇದೊಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಧನೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು.

ಇದಕ್ಕೆ ತಕ್ಷಣದ ಪ್ರತಿಫಲವಾಗಿ, ಅವರು ಮೈಸೂರು ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಮೊದಲ ಪ್ರಜಾಸರ್ಕಾರದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರಾಗಿ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಕಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಸಚಿವ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರೂ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಸೇವೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸದೆ, 1965ರವರೆಗೆ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.

ಕೆ.ಸಿ.ರೆಡ್ಡಿಯವರ ಸಾಧನೆಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದ ರಾಜಕೀಯ ಹಾಗೂ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅಪೂರ್ವ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿವೆ. ಅವರು ತೋರಿಸಿದ ದಾರಿಯು ನಾಡಿನ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ದಿಕ್ಕು ತೋರಿಸುತ್ತಿದೆ.

ತಮ್ಮ ಬಾಳನ್ನು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಅರ್ಪಿಸಿದ ಈ ನಾಯಕನಿಗೆ ನಮನ.